Halvor EkelandMay 14, 2019

Rettleiing eller Villeiing

Halvor EkelandMay 14, 2019

Rettleiing eller villeiing?

Nesten ein av fem studentar som svarte på undersøkinga vår seier at dei har gått til ein studierettleiar utan å finne svar på spørsmålet som dei stilte. For å finne ut av kvifor det har seg sånn har vi snakka med nokre av studierettleiarane ved ulike fakultetet på campus og SiT.

Vidaresender studentar

Det finst mange historier om studentar som har vore innom studierettleiarane utan å få svar på det dei treng svar på, om dei som blir vidaresendt og om dei som aldri får svar frå studierettleiaren sin på e-post. Vi sendte ut ei spørjeundersøking til studentane for å finne ut av kor mange dette eigentleg gjeld. På spørjeundersøkinga var det omtrent like mange studentar som hadde blitt vidaresendt frå studierettleiarane som det var studentar som ikkje hadde fått svar på spørsmåla sine. Dette tyder på at når rettleiarane ikkje kan hjelpe studentane så veit dei kven som kan, og at dei vidaresendar studentane dit. Dette blir bekrefta då vi snakka med rettleiarane. Hovudoppgåva deira innan rettleiing er emnerettleiing, som å svare på kva fag som overlappar i forhold til utveksling, kva fag som kan tas viss man veljar å avvike frå eksempelplanane som ligg ute eller korleis enn bør legge opp emna viss ein vil byte studieretning. Som oftast når dei ikkje kan hjelpe studentane er det til SiT, Helsestasjonen for ungdom og studentar eller Karrieresenteret dei sender studentane vidare til.

Studentanes informasjonsTorg

Men kva er eigentleg SiT? SiT står for Studentanes informasjonTorg, og er ein rettleiingsinstans på campus. Dei er fristilt frå fakulteta og driv med overordna rettleiing. Her kan du få svar på spørsmål om å ta emne ved andre fakultet eller ved universitet i Oslo og liknande, i tillegg til at det er dei som hovudansvarlege for utveksling, samt opptak til både utveksling og universitetet. I tillegg har dei har ein eigen førstelinjeteneste i det resepsjonsliknande området du møter når du kjem inn døra til SiT i Urbygninga. Her er hjelper dei til med alt av enkle ting som å finne ut av korleis Canvas fungerer, å oppsøkje tannlegen, løyse problema dine med Lånekassa, gi råd når det er utfordringar i kollektivet og liknande.

Etter ein samtale med Iben Andresen, som jobbar på SiT, fann eg ut at ikkje finst noko du ikkje kan spørje om på SiT. Dei har høyrd det meste, og har mellom anna sendt studentar vidare til studierettleiarane, til psykologen, til utveksling og til helsestasjonen. Ifølgje SiT er det som regel er ikkje studierettleiarane som sender studentane til SiT, men heller at studentane sendast frå SiT til studierettleiarane.

Er ikkje berre studierettleiarar

Eg spurde også Iben om hennar synspunkt på studierettleiarane på campus. Ho var veldig fornøgd med samarbeidet, men ho trudde at dei har det veldig travelt. Årsaka til mange av problema som blir opplevde med studierettleiarane kan vere at dei rett og slett ikkje har tid. Studierettleiarane har nemleg ei rekke administrative oppgåver, mellom anna å arrangere eksamen, planlegge semesterstart, saksbehandling og organisering av bachelor- og masteroppgåver. Med andre ord er dei administrative potetar som gjer utruleg mykje anna enn å rettleie studentar.

«Ein god studierettleiar er ein person som er god med menneske, som kan stille dei rette spørsmåla og som kan mykje meir enn berre faget sitt. Det handlar meir om samspill mellom menneske», seier Stine Telneset som er studierettleiar ved Institutt for husdyr- og akvakulturvitskap. Ved hennar fakultet har studierettleiarane god tid. Studentane er alltid velkomne inn på kontoret hennar for å ta ein prat. Sigrun Vedø ved Fakultetet for realfag og teknologi meiner at ein god studierettleiar er ein som er tilgjengeleg for studentane. Dette er også eit av dei største problema studentane har med studierettleiarane, for ein gjengangar i spørjeundersøkinga var at dei er vanskelege å få tak i. Mange slit med å få tak i dei på e-post, og andre fekk ikkje tak i studierettleiarane sine medan dei var på utveksling. Det etterlysast ei køordning sidan studentane ikkje anar når dei kan få hjelpa dei treng. Altså er det stor variasjon frå fakultet til fakultet og frå rettleiar til rettleiar.

Studierettleiar er ikkje ei utdanning

Men kva utdanning har eigentleg ein studierettleiar? Til dette svarer Sigrun frå Realtek: «Det er nokre som har spurt, og det er mange som trur vi har ei administrasjonsbakgrunn, men det har vi ikkje. Vi er fagutdanna». Dette gjeld dei aller fleste studierettleiarane ved NMBU; dei har som regel ei fagbakgrunn som liknar på den studentane dei rettleiar har. I rettleiingsstillingane sitt det altså landskapsarkitektar, pedagogar og andre med bachelor- eller mastergrad. «Eg trur det er viktigare å ha ei god fagbakgrunn. Det administrative lærar ein når ein treng det», seier Rune Grønnevik som er studierettleiar ved Realtek. Lurar du på ting som har med emnekombinasjonar og kva fag som er morosame og verdt å ta er det også lurt å snakke med eldre studentar ved ditt studieprogram, fordi dei har vore gjennom faga og snakkar av erfaring.

Feilinformasjon

Etter eit djupdykk inn i resultata frå spørjeundersøkinga kom det frem at det ikkje berre var dei same studentane som blei sende vidare som dei som ikkje fekk hjelpa dei trong. Mange klagar på at dei har blitt feilinformerte om emneval, og enda opp med å måtte ta faga dei skulle ha hatt tidlegare då dei seinare var på masternivå. Noka av årsaka til dette kan vere at studierettleiarane ikkje berre fungerer som studierettleiarar. Sjølv om dei i all hovudsak berre skal hjelpe studentar med program- og emnespørsmål, har eg høyrd frå Iben ved SiT om studierettleiarar som vekker studentar om morgonen og i all hovudsak fungerer som medmenneske for studentane dei rettleiar. Då er det ikkje rart at dei ikkje får tid til å setje seg inn i alt dei skal kunne!

Det er berre å spørje

Til tross for alle historiene om håplause studierettleiarar får dei fleste studentane svar på det dei lurar på. Men rettleiarane har mykje meir enn berre studierettleiing å bruke tid på, og difor kan dei vere vanskelege å få tak i. Rettleiinga deira skal heller eigentleg ikkje gå utover det som har med emneval og -godkjenning å gjere, sjølv om mange av dei gjer utruleg mykje meir for studentane sine. Viss du ikkje veit kven som kan svare på spørsmåla dine er det ein god regel å starte hos SiT, for dei har full oversikt og veit akkurat kven som kan hjelpe akkurat deg. Og lurar du på kva fag som er morosame, interessante og ikkje berre viktige å ta? Då bør du spørje dei eldre studentane som har tatt emna før deg. Det finnast mange instansar på campus som har som einaste oppgåve å hjelpe studentane, og ein bør ikkje vere redd for å oppsøkje dei.

I spørjeundersøkinga blei vi anbefalt desse studierettleiarane: